De Eerste Kamer word gekozen door de leden van de procinciale staten en de kiescolleges van de Eerste Kamer. Via de provinciale staten verkiezingen kan de burger dus invloed uit oefenen op de samenstelling van de 1e kamer.
De waarde van de stemmen vanuit elke provincie word bepaald aan de hand van het inwonersaantal van elke provincie. Een stem uit een provincie met ruim 3,8 miljoen inwoners weegt dus zwaarder dan een stem uit een provincie met 400.000 inwoners.
Naast de inwoners van Nederland kunnen ook inwoners van het Caribisch Nederland (welke ook onder het Koninkrijk der Nederlanden hoort) mee stemmen via de leden van een kiescollege.
De 1e kamer bestaat uit 75 zetels. Deze worden door de volgende berekening opgevuld:
- Het aantal inwoners gedeeld door het aantal Statenleden x 100.
- stemwaarde x stemmen uitgebracht op partij X in provincie Y.
- stemcijfers van alle provincies bij elkaar op te tellen. Dat getal delen we vervolgens door het aantal beschikbare zetels
Vervolgens word dan het stemcijfer berekend door de stemwaarde te vermenigvuldigen met de op een partij uitgebrachte stemmen.
Daarna worden de stemcijfers van alle provincies bij elkaar opgeteld. Dat getal delen ze vervolgens door het aantal beschikbare zetels (75). Een rekenvoorbeeld van eerstekamer.nl:
Voorbeeld
In de Provinciale Staten van Groningen krijgt partij X 10 stemmen, in de Staten van Zuid-Holland 15, enzovoort.
Als de stemwaarde in Groningen 100 is, berekenen we het stemcijfer van partij X in die provincie door 10 stemmen te vermenigvuldigen met de stemwaarde van 100: 1000.
Bij een stemwaarde van 400 in Zuid-Holland berekenen we het stemcijfer als volgt: 15 x 400 = 6000.
Dan tel je de stemcijfers van alle provincies bij elkaar op. Laten we aannemen dat dit 150.000 is. Daarna kunnen we de kiesdeler berekenen door 150.000 te delen door 75 zetels: 2000. Dat betekent een partij een stemcijfer van 2000 nodig heeft om één zetel te behalen.
Terug naar partij X. Die behaalt in alle provincies samen een stemcijfer van 52.000. Dan delen we dit cijfer door 2000: 26 zetels.
Handige linken: